«»
De bevolking had lang genoeg zijn geduld bewaard
Alle kloosters en kerken werden verbeurdverklaard
De katholieken konden alleen nog in schuilkerken terecht
Was je ouderloos dan kon je naar een weeshuis
Was je en dief dan moest je raspen in het rasphuis
Was je een dievegge dan ging je naar het spinhuis
Was je arm en oud dan naar het oudemannenhuis
Geselen en afhakken van handen raakte uit de tijd
Straffen moest anders, straf had een hoger doel
Een beter mens moest je worde aan het eind van je straftijd
Door mensen als Coornhert ontstond er een ander rechtsgevoel
Als je geen Poorter was had je het nakijken
Dan moest je terugvallen op je rijkere geloofsgenoten
Die hofjes en gasthuizen stichtten uit religieuze motieven
Om zo hun kans op een plek in de hemel te vergroten
De VOC-handel werd afgedwongen met geschut
Peper, foelie, kaneel en nootmuskaat
Specerijen bleken al gauw een winstgevend product
Een deel van de matrozen overleefde niet, maar alla
Amsterdam werd stapelplaats, pakhuizen vol
De heren zeventien waren de baas
Ze speelden het monopoliespel met verve
En wisten in de Oost vaste voet te verwerven
Bij de wisselbank in het stadhuis op de Dam
Werden allerlei munten op waarde geschat
Toen gold nog het gezegde: zo zeker als de bank
Je wist wat je kreeg en je wist wat je had
Hendrik de Keyser bouwde zijn beurs boven de Amstel
Als eerste beurs waren hier aandelen te koop
Toen deze bouwvallig werd bouwde Zocher aan de overkant
Een tochtig wonder, na een halve eeuw rijp voor de sloop
De stad werd te klein voor zoveel mensen
Om de oude stad kwam een gordel van grachten
Vooral dankzij stadstimmerman Hendrik Jacobszoon Staets
Ontstond er een nieuwe uitleg van werelderfgoedformaat
Daar hoorde niet de herrie en stank verwekkende fabricage
Evenmin de arbeidende en sloeberende klasse
Voor hen schiep men aan de overkant de Jordaan
Lange tijd zou dit klassenonderscheid blijven bestaan
De grachtengordel kwam tot stand in twee fasen
Het laatste deel over de Amstel bleef lange tijd braak
De groei van de stad was opgedroogd
Daar ontstond een uitgaansgebied, de Plantage
Inmiddels trokken veel mensen naar Amsterdam
Werklieden, gelukzoekers, aanmonsterende matrozen,
Hugenoten, joden uit Spanje, Portugal, Duitsland en Polen
Amsterdam werd toevluchtsoord en financiƫle magneetstad
Amsterdam in wording 2
In 1578 werden de vroedschap en de paters aan de dijk gezetDe bevolking had lang genoeg zijn geduld bewaard
Alle kloosters en kerken werden verbeurdverklaard
De katholieken konden alleen nog in schuilkerken terecht
Was je ouderloos dan kon je naar een weeshuis
Was je en dief dan moest je raspen in het rasphuis
Was je een dievegge dan ging je naar het spinhuis
Was je arm en oud dan naar het oudemannenhuis
Geselen en afhakken van handen raakte uit de tijd
Straffen moest anders, straf had een hoger doel
Een beter mens moest je worde aan het eind van je straftijd
Door mensen als Coornhert ontstond er een ander rechtsgevoel
Als je geen Poorter was had je het nakijken
Dan moest je terugvallen op je rijkere geloofsgenoten
Die hofjes en gasthuizen stichtten uit religieuze motieven
Om zo hun kans op een plek in de hemel te vergroten
De VOC-handel werd afgedwongen met geschut
Peper, foelie, kaneel en nootmuskaat
Specerijen bleken al gauw een winstgevend product
Een deel van de matrozen overleefde niet, maar alla
Amsterdam werd stapelplaats, pakhuizen vol
De heren zeventien waren de baas
Ze speelden het monopoliespel met verve
En wisten in de Oost vaste voet te verwerven
Bij de wisselbank in het stadhuis op de Dam
Werden allerlei munten op waarde geschat
Toen gold nog het gezegde: zo zeker als de bank
Je wist wat je kreeg en je wist wat je had
Hendrik de Keyser bouwde zijn beurs boven de Amstel
Als eerste beurs waren hier aandelen te koop
Toen deze bouwvallig werd bouwde Zocher aan de overkant
Een tochtig wonder, na een halve eeuw rijp voor de sloop
De stad werd te klein voor zoveel mensen
Om de oude stad kwam een gordel van grachten
Vooral dankzij stadstimmerman Hendrik Jacobszoon Staets
Ontstond er een nieuwe uitleg van werelderfgoedformaat
Daar hoorde niet de herrie en stank verwekkende fabricage
Evenmin de arbeidende en sloeberende klasse
Voor hen schiep men aan de overkant de Jordaan
Lange tijd zou dit klassenonderscheid blijven bestaan
De grachtengordel kwam tot stand in twee fasen
Het laatste deel over de Amstel bleef lange tijd braak
De groei van de stad was opgedroogd
Daar ontstond een uitgaansgebied, de Plantage
Inmiddels trokken veel mensen naar Amsterdam
Werklieden, gelukzoekers, aanmonsterende matrozen,
Hugenoten, joden uit Spanje, Portugal, Duitsland en Polen
Amsterdam werd toevluchtsoord en financiƫle magneetstad
Gedichten navigatie
« Vorige gedicht | Volgende gedicht » Naar deze rubriekNaar overzicht alle rubrieken Over dit gedicht Geplaatst op: 03-01-2021
Beoordeel dit gedicht nu
5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
Over deze dichter
ValentijnActief sinds: 28-12-2016 Auteursrechten
Op dit gedicht ‘Amsterdam in wording 2’ van Valentijn zijn auteursrechten van toepassing (©). Het gedicht is onder auteursrechtelijke bescherming geplaatst op Dichters.nl.